Aneksja Krajobrazu

Laatste issue

No. 38 Zomer 2025 25,00

Sea Change

Domein


Artikel
No. 9 •

Het leeft, dit zomerhuis aan de Atlantische Oceaan van het echtpaar Burden. De golven van de zee rollen dwars door de panoramische raampartijen.

Tekst: Theo Paijmans

Sea Change
Zomerhuis Sea Change in Maine is een van de meest iconische woonhuizen van het naoorlogse Amerika. William A.M. Burden, de latere president van het MoMA, en zijn vrouw Margaret geven in 1940 architect Wallace K. Harrison de opdracht een zomerhuis in Internationale Stijl te ontwerpen. Kunstenaar Isamu Noguchi tekent voor een aantal elementen, zoals de majes­tueuze biomorfische eettafel. Vanaf 1947 spendeert de familie hun zomers in dit prachtige domein aan zee.

*Sea change: een diepgaande of merkbare transformatie, een metamorfose,
een transfiguratie of mutatie.

Plafond
Alleen de beste botenbouwers waren in staat om deze bijzondere constructie te maken: een naadloos in elkaar overlopend muur en plafond van vloeiend gebogen hout, dat de kleinste veranderingen in licht vangt.

William A. M. Burden, The Isamu Noguchi Foundation and Garden Museum
Fig 1. William A. M. Burden, The Isamu Noguchi Foundation and Garden Museum

William A.M. Burden

“Kunstenaars worden de gevoelige antennes van onze beschaving genoemd – pioniers, van wie het werk een symbool is van de menselijke geest op zoek naar waarheid, vrijheid, perfectie”

Woonkamer
Voor Burden is het zwaartepunt van het huis de woonkamer. De plek waar het familieleven zich afspeelt en waar de ontelbare overvloedige diners voor hun high society-vrienden plaatsvinden.

‘Levende entiteit’
In 1999 ondergaat Sea Change ongewild een transformatie: een grote brand legt het bouwwerk volledig in de as. Architect Heinrich Hermann laat zes jaar na de brand, op dezelfde plek, een bijna getrouwe kopie van Sea Change herrijzen. Of het herbouwde zomerhuis nog authentiek is, lost Hermann op door het huis te benaderen als een ‘levende entiteit’. De veranderingen horen bij de aard van het huis.

Golven
Sea Change staat op de grens waar de elementen samenkomen. De gebogen wanden van het huis weerspiegelen de golven van de zee, die dwards door de panoramische ramen heen naar binnen lijken te rollen.

Foto: Serge Balkin, Vogue 1948
Fig 2. Foto: Serge Balkin, Vogue 1948

William A.M. Burden

“We eren de architecten die het eclecticisme omverwierpen en die nieuwe, wonderschone vormen creëerden die veelbetekenend zijn voor onze tijd”

Foto: Serge Balkin, Vogue 1948. Condé Nast via Getty Images
Fig 3. Foto: Serge Balkin, Vogue 1948. Condé Nast | via Getty Images

Starry Night
In het jaar dat het huis in vlammen opgaat, wordt in het MoMA The Starry Night van Vincent van Gogh geëxposeerd. ‘Bomen als vlammen, kolkende sterren’ schrijft de pers over het doek.

Verzamelaars
William en Margaret komen beiden uit Manhattan, maar ontmoeten elkaar in 1928 in Londen. Ze krijgen vier kinderen en bouwen ­samen een indrukwekkende kunstcollectie op. Na het overlijden van William Burden ontvangt het MoMA werk uit hun collectie: schilderijen van Claude Monet, Pablo Picasso en Piet Mondriaan. Sculpturen van Jean Arp en Constantin Brancusi. Het is een van de grootste schenkingen die het museum ooit heeft ontvangen.

Recente verhalen