Iets dat groter is dan jezelf | De pelgrimage van Lori de Mori

‘Ik ontdekte wat me écht gelukkig maakt – en het was niet wat ik had verwacht,’ zegt culinair schrijver en medeoprichter van het Towpath Café, Lori de Mori, over haar meer dan veertig dagen durende tocht langs de Camino de Santiago. Haar reis voerde van Roncesvalles in Navarra naar Fisterra, een voorgebergte in Galicië dat ooit werd beschouwd als het meest westelijke punt op aarde. De Mori, door gastcurator David Whyte genoemd als een van de mensen om in de gaten te houden, vertelt over haar onvergetelijke pelgrimstocht.

tekst EMMA CLARKSON

‘Ik heb echt ontdekt wat me gelukkig maakt, en het was niet wat ik dacht,’ vertelt Lori de Mori, culinair schrijver en medeoprichter van het geliefde Towpath Café in Londen, over haar veertig dagen en nachten op de Camino de Santiago – ze liep van Roncesvalles in Navarra tot Fisterra, een voorgebergte in Galicië dat ooit werd beschouwd als het meest westelijke punt van de wereld.

De Mori had haar twee kinderen grootgebracht te midden van de olijfgaarden in Toscane. Maar in 2007, toen haar zoon naar de universiteit vertrok en haar dochter kort daarna besloot een jaar bij haar vader in de Verenigde Staten door te brengen, zat De Mori plotseling alleen in een leeg huis. Op zoek naar een manier om de overgang van de seizoenen te markeren, besloot ze een andere weg in te slaan.

Eerder dat jaar waren De Mori en haar oude vriend David Whyte bij elkaar gekomen om de eerste van Whyte’s poëzie- en wandeltochten in Italië te organiseren. Het idee hiervoor was ontstaan na een wandeltocht in County Clare, Ierland, die hen zeven jaar eerder bij elkaar had gebracht. In een klein dorpje dicht bij het huis van De Mori, waar ze Whyte mee naartoe had genomen om hem kennis te laten maken met de lokale slager en de fruttivendolo, werd ze plotseling op de schouder getikt door niemand minder dan Ruth Reichl. De voormalige culinair recensent van The New York Times en Los Angeles Times en toenmalige hoofdredacteur van Gourmet vroeg haar: ‘Sorry, ik wil je niet lastigvallen, maar ik moet weten: kook jij?’

De Mori schreef al een tijdje over eten en was Reichl zelfs al eens eerder tegengekomen, maar de sterren hadden toen nog niet goed gestaan om voor het toonaangevende culinaire tijdschrift te schrijven. Die avond werd Reichl uitgenodigd voor het diner, en De Mori kreeg haar eerste opdracht: een artikel schrijven over de Camino.

Lori de Mori

Hoewel David Whyte zelf nooit de Spaanse pelgrimage heeft gelopen, heeft hij door zijn werk de route vele malen afgelegd en een gedichtenbundel opgedragen aan de pelgrims in zijn leven. De Mori: ‘Hij hoefde zelf niet zozeer de Camino te lopen. Hij is vooral geïnteresseerd in de reizen van mensen, het proces van weggaan, de deur achter je dichttrekken, en niet van het bereiken van die specifieke bestemming.’

Een telefoongesprek met haar dochter, door een oude Nokia, bracht haar tot de vraag: ‘Moet ik zo ver lopen om te voelen hoe je klinkt?’ Ze geeft toe dat ze tijdens de laatste etappe van haar reis van Santiago de Compostela naar Fisterra een longontsteking opliep. Tintelende ledematen en het horen van stemmen voelden tijdens deze tocht echter als vanzelfsprekend – een reis door een gebied waar talloze anderen haar al waren voorgegaan. De Mori: ‘Het voelde alsof ik tegen het universum of de geesten zei: “Ik ben hier!” En toen voelde ik de immense kracht van wat dat ook mocht zijn, en kreeg ik als antwoord: “Ja?” Dat besef was overweldigend. Ik was gevloerd.’

‘Ik kwam terug en was een volkomen bekeerd wandelaar. Ik hield van het idee om een rugzak om te doen en mezelf af te vragen: wat is er nu echt belangrijk? Wat is het waard om achthonderd kilometer met me mee te dragen?’ Wanneer ik haar vraag of ze iets heeft meegenomen dat uiteindelijk overbodig bleek, vertelt ze dat ze vóór vertrek Whyte’s gedicht Learning to Walk volledig heeft overgeschreven en het de hele weg met zich mee heeft gedragen, verstopt tussen haar notitieboekjes: ‘Ik wilde eerst Don Quichot meenemen, tot ik zag hoe dik het was!’

Als ze terugkijkt op haar pelgrimstocht, wordt duidelijk dat alle vragen over vrijgevigheid, nederigheid, het meegaan in het ritme van iets groters dan jezelf, en de magie van menselijke verbondenheid hun antwoorden hebben gevonden in alles wat het Towpath Café vertegenwoordigt.

Tegenwoordig kun je De Mori voorbijgangers zien begroeten vanaf haar plek achter de toonbank in een van de drie kiosken die samen het intieme café vormen dat ze vijftien jaar geleden samen met chef-kok Laura Jackson opende aan het Regent’s Canal in De Beauvoir Town. Met de rode stoelen, groene tafels en verse bloemen geplukt door De Mori, is Towpath uitgegroeid tot een favoriete ontmoetingsplek van acteurs, schilders, schrijvers, wandelaars, joggers en andere Londenaren die zich hier thuisvoelen.

Het café werkt volgens strikte regels: geen laptops, geen afhaalmaaltijden, en je zou zomaar een tafel kunnen delen met een volslagen vreemde. Net als de refugios en hostels langs de Camino is Towpath een plek van rust, gastvrijheid en een stevige seizoensmaaltijd voor voorbijgangers.

Wanneer ik De Mori vraag wat er van haar schrijven over de Camino is geworden, vertelt ze dat ze aanvankelijk het plan had om er een boek van te maken. Maar na een jaar lang tevergeefs geprobeerd te hebben de ervaring in een samenhangend verhaal te vatten, accepteerde ze dat het onmogelijk was om iets zo groots volledig in woorden te vangen. Ze ontdekte dat ze sommige dingen liever tot uiting brengt in daden. ‘Dingen kunnen hard werken zijn en toch leuk,’ zegt ze. ‘Genieten betekent niet alleen met je voeten omhoog zitten en druiven eten. Als je ooit het geluk hebt om bij Towpath te zijn, zul je merken dat plezier en hard werken hand in hand gaan om elke hap smaak en betekenis te geven.’

Lees over meer pelgrims in See All This #36
‘To Be a Pilgrim’, gemaakt in samenwerking met David Whyte.
Bestel het nummer hier >