Aneksja Krajobrazu

Laatste issue

No. 38 Zomer 2025 25,00

Mapplethorpe’s magistrale billen

Robert Mapplethorpe's naaktfotografie

Artikel
No. 6 •

Robert Mapplethorpe kon het niet helpen te provoceren. Alles in zijn universum was seksueel geladen. Toch baden zijn provocerende naakten in een zacht, bijna teder licht.

tekst: Jasper Krabbé

Robert Mapplethorpe was niet alleen een van de belangrijkste fotografen van de 20e eeuw, hij was ook controversieel. Een gevallen engel die met zijn zeldzaam soevereine visie en bewonderenswaardige technische beheersing ervoor zorgde dat zijn fotografie in de jaren 70 de status van high art kreeg.

Robert Mapplethorpe, Self-Portrait, 1975 | Robert Mapplethorpe Foundation
Fig 1. Robert Mapplethorpe, Self-Portrait, 1975 | Robert Mapplethorpe Foundation

Mapplethorpe vond zijn eigen stem in een uitgesproken sobere, gestileerde fotografie waarin hij de realiteit intensiveerde door de theatrale belichting, zoals we dat eerder zagen bij de heroïsche modellen van fotograaf George Hoyningen-Huene. Hij hield van welgevormde, gebeeldhouwde lijven, vooral van die van zwarte mannen. En hij zocht naar perfectie zoals de Grieken dat deden. Hij fotografeerde huid zo dat die marmer leek te worden. En marmer tot het op huid ging lijken. Hij beeldhouwde met licht. En eerde zo de lijven die hij aanbad.

Robert Mapplethorpe, Lowell Smith, (1981)
Fig 2. Robert Mapplethorpe, Lowell Smith, 1981

Fotografie en seks hadden volgens Mapplethorpe veel gemeen: ze waren allebei een enigma. Alles in zijn universum was seksueel geladen. Hij toonde de sublieme schoonheid van een lelie of een penis (beide favoriet) met eenzelfde bezeten blik. SM en soft porno werden door hem geïntroduceerd in de kunstfotografie – harde afbeeldingen, maar badend in zacht, bijna teder licht. Zoals in een van zijn eerste zelfportretten waarin hij ons duivels aankijkt met een zweep in zijn anus. Of in de foto van zijn geliefde Milton Moore in het polyester pak met tussen de opengeritste gulp het bewijs zeer groot geschapen te zijn. Hij kon het niet helpen provocerend te zijn, dit was nu eenmaal zijn habitat; nachtclubs en New Yorkse perversiteiten waarin schandknapen, leernichten, travestieten, pooiers en nachtvlinders een hoofdrol vervulden.

Lang voor zijn coming out had Mapplethorpe een relatie met zangeres Patti Smith, zielsverwant in leven en kunst. Een onvoorwaardelijke liefde die als diepe vriendschap standhield tot aan zijn dood. (Smith schreef hierover het prachtige boek Just Kids). Ze woonde samen in een vervallen kamer in Brooklyn, zij verkocht eigengemaakte kettingen of jatte hun eten bij elkaar, hij prostitueerde zich op de vervallen pieren aan de West Side Highway.

Mapplethorpe, streng katholiek opgevoed, was ten diepste spiritueel. Ooit heeft hij gezegd dat zijn werk en zijn leven werden gevoed doordat hij Gods hand vasthield. Ondanks zijn losbandige leven heeft hij die hand nooit losgelaten en werd hij er zelfs door geleid. Hij kwam door schoonheid tot verlossing. Daarmee heeft hij ons een glimp van het goddelijke achter de dingen gegund.

Robert Mapplethorpe, Wrestler, 1989
Fig 3. Robert Mapplethorpe, Wrestler, 1989

Recente verhalen