Terwijl we aftellen tot de lancering op 7 juni van het derde en laatste deel van onze ‘Pretty Brilliant vrouwen in de kunst’-serie, zetten we elke week een vrouwelijke kunstenaar in de schijnwerpers.
Woman of the week is Hannah Wilke (1940-1993), wier S.O.S.-portret op de cover stond van ons eerste Pretty Brilliant-nummer uit 2020.
Hannah Wilke, S.O.S. Starification Object Series (Performalist Self-Portrait), 1974, gelatinezilverdruk, 101,6 x 67 cm, Hannah Wilke Collection & Archive, Los Angeles. © Marsie, Emanuelle, Damon en Andrew Scharlatt, onder licentie van VAGA bij Artists Rights Society, NY/Pictoright, Amsterdam.
Voor Hannah Wilke haar shirt uittrok, als onderdeel van de performance S.O.S. Starification Object Series, deelde ze kauwgom uit aan het publiek. Van elk stukje gekauwde gom dat ze terugkreeg, draaide ze een kleine vulva, die ze plakte op haar naakte lichaam. ‘I chose gum because it’s the perfect metaphor for the American woman’ zei ze. ‘Chew her up, get what you want out of her, throw her out and pop in a new piece.’
Het waren niet alleen mannen tegen wie ze ageerde; de traditionele ideeën over wat mooi en vrouwelijk was, werden net zo goed in stand gehouden door vrouwen zelf. Paradoxaal genoeg kreeg ze regelmatig kritiek van feministen, die de glamoureuze portretten van deze knappe vrouw als ijdel en narcistisch wegzetten. Door haar lichaam te bedekken met ‘littekens’ in de vorm van vulva’s – verwijzend naar de kunsthistorische en psychoanalytische associatie van de vagina met een wond – verstoorde ze de ‘pleasure of the gaze’ en de stereotype representatie van vrouwen. Ze werden een veelvoorkomend motief in Wilkes tekeningen, fotografie, sculpturen, prints en performances.
Wilkes lichaam bleef het belangrijkste instrument in haar hele oeuvre. Ook toen het haar in de steek begon te laten. Haar laatste werk, Intra-Venus, waaraan ze in 1991 begon, is een pijnlijk, hartverscheurend verslag van de behandelingen en chemotherapieën die ze onderging. Haar laatste plukjes haar, die ooit onderdeel waren van een weelderige bos, opgestoken met krulspelden, gebruikte ze voor haar serie tekeningen getiteld Brushstrokes. De nalatenschap van een kwetsbaar, wonderlijk lichaam.
Reacties op Woman of the week – Hannah Wilke