Van Gogh en de olijfgaarden

Het Van Gogh Museum presenteert vanaf 11 maart een tentoonstelling over de vijftien schilderijen van olijfgaarden die Vincent van Gogh in 1889 maakte in Saint-Rémy-de-Provence. Volgens de schilder behoorden deze werken tot de beste die hij in Zuid-Frankrijk had gemaakt. Dankzij unieke bruiklenen van musea in de Verenigde Staten en Europa is deze belangrijke groep schilderijen voor één keer weer samen te zien. Hoogtepunten zijn onder meer Olijfbomen (Minneapolis Institute of Arts), Olijfgaard (Göteborgs Konstmuseum) en Olijvenpluksters (Basil & Elise Goulandris Foundation, Athene). Van Gogh en de olijfgaarden is een samenwerking met het Dallas Museum of Art.

Emilie Gordenker (directeur Van Gogh Museum): ‘Deze tentoonstelling is het resultaat van jarenlang intensief onderzoek, en biedt een zeldzame kans om deze groep werken samen te zien. Uit deze prachtige schilderijen spreekt Van Goghs liefde voor de natuur en zijn geloof in de troostende kracht van kunst.’

Rondom de inrichting van Saint-Rémy-de-Provence, waar Vincent van Gogh (1853-1890) een jaar doorbracht, bevonden zich veel olijfboomgaarden. Meteen na zijn aankomst raakte Van Gogh gefascineerd door de grillige vormen van de olijfbomen en het effect van het zonlicht op de kleur van hun gebladerte. Tussen juni en december 1889 maakte hij een bijzondere reeks van vijftien schilderijen, waarin hij de olijfgaarden op verschillende tijdstippen van de dag en in verschillende seizoenen vastlegde. Van Gogh experimenteerde met expressieve kleuren, lijnen en vormen, in een zoektocht naar de typische kenmerken van de olijfbomen, die voor hem het karakter van de Provence vertegenwoordigden.

Hij schreef: ‘De olijfbomen zijn heel karakteristiek en ik doe alle mogelijke moeite om die te pakken te krijgen. Het is zilverkleurig, nu eens meer blauw, dan weer groen gekleurd, brons, opblekend tegen een gele, paarsige of oranje tot dof roodokeren grond. … En op een dag zal ik er wellicht een persoonlijke impressie van maken, zoals de zonnebloemen dat zijn voor de gele tinten.’ (Vincent van Gogh aan zijn broer Theo, Saint-Rémy-de-Provence, 28 september 1889)