Neuhaus

Op de kop af honderd jaar na de oprichting van het Bauhaus verandert Het Nieuwe Instituut in Neuhaus, een instituut voor andere kennis. De dynamische leeromgeving van Neuhaus neemt de instelling vanaf april 2019 vijf maanden lang volledig over. Neuhaus bezet en transformeert alle bestaande ruimtes en voorzieningen, vult ze aan met eigen nieuwe faciliteiten en stelt ze open voor actieve gebruikers en deelnemers aan het Neuhaus-programma. Die werken er – als ware ‘Neuhäusler’ – samen aan het genereren en gemeenschappelijk beheren, verspreiden, delen en praktiseren van andere kennis.

Van BAUHAUS tot NEUHAUS
Het Nieuwe Instituut sluit zich met deze programmering aan bij de wereldwijde viering van het honderdjarig jubileum van Bauhaus, maar beperkt zich bewust niet tot het verheerlijken van wat deze legendarische school in het verleden heeft bereikt. Neuhaus blaast de oorspronkelijke drijfveren en geestdrift van Bauhaus nieuw leven in en belichaamt ze opnieuw, geïnspireerd door de actualiteit. De huidige situatie, waarin zich meerdere gelijktijdige crises voordoen op de gebieden van ecologie, economie, politiek en maatschappij, vormt een wrang spiegelbeeld van de periode vlak na de Eerste Wereldoorlog. De nasleep van de oorlog betekende een soort universele burn-out waarin de maatschappelijke en politieke ordes leken te wankelen. Technologische ontwikkelingen leken zowel de arbeiders als het milieu zwaar te belasten en ze werden nu minstens zozeer geassocieerd met grootschalige vernietiging als met emancipatie.

Afgaand op het educatieve format dat er gehanteerd werd, lijkt Bauhaus met name in de eerste periode te zijn ingericht op een doorlopend, open onderzoek naar de manieren waarop kennis tot stand wordt gebracht. De oorspronkelijke denk- en leskaders werden uitgezet vanuit het idee dat de vermogens van kunst volledig moesten worden opgenomen in het maatschappelijke en industriële ‘weefsel.’ Er werd zo gestreefd naar verhalen die zowel onderling verbonden waren als wisten te verbinden. Deze verhalen zouden er op hun beurt voor zorgen dat men zich bewust werd van de mogelijkheid om met elkaar samen te leven volgens een nieuw model. Die nieuwe, bevrijde samenleving moest “die Welt neu denken,” de wereld voortdurend (her)zien, alsof het voor het eerst was.

Het experimentele programma aan het Bauhaus reageerde op de deconstructie van het bestaan door een positieve, bevestigende houding aan te nemen als gemeenschappelijke levenswijze. Dit vormde een duurzamer alternatief voor een situatie die niet langer houdbaar was: het werd mogelijk om het heden zelf te onder woorden te brengen en in te richten.