Living the Landscape | Barbara Hepworth, Ben Nicholson

Met de tentoonstelling Living the landscape – Barbara Hepworth, Ben Nicholson en de kunstenaars van St. Ives 1939-1975 besteedt Museum Belvédère als eerste museum buiten het Verenigd Koninkrijk aandacht aan een bijzonder hoofdstuk uit de geschiedenis van het Britse modernisme.

Wereldberoemde kunstenaars als Ben Nicholson en Barbara Hepworth maakten van de pittoreske kustplaats St. Ives in Cornwall een internationaal kunstcentrum. De vele kunstenaars die zich er voor korte of langere tijd vestigden, lieten zich niet leiden door de laatste artistieke of maatschappelijke ontwikkelingen, maar door het eeuwenoude landschap, de zee en de verbondenheid tussen de plaatselijke bevolking en haar omgeving. Ver van de grote kunstcentra en actuele ontwikkelingen, vonden ze een persoonlijke stijl op de maat van licht, land en ruimte.  

Overvallen door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog besloten de beeldhouwster Barbara Hepworth en de schilder Ben Nicholson in september 1939 op hun vakantieadres in Cornwall te blijven en niet terug te keren naar Londen. Met hun vijf jaar oude drieling vestigden ze zich in St. Ives op het schiereiland Penwith, in het uiterste zuidwesten van Cornwall aan de Atlantische kust, niet ver van Land’s End. De Russische beeldhouwer Naum Gabo en zijn echtgenote, die eerder al naar Londen waren gevlucht, volgden in hun spoor. Met de komst van deze en later ook andere avant-garde kunstenaars als Wilhelmina Barns-Graham, Bryan Wynter, Terry Frost, Roger Hilton, Patrick Heron en Sandra Blow ontwikkelde het afgelegen St. Ives zich in en na de Tweede Wereldoorlog tot een centrum van modernisme in Groot-Brittannië, dat zelfs wereldfaam verwierf.

Van een typische St. Ives-stijl is geen sprake. De kunst loopt uiteen van constructivistisch en geometrisch abstract tot naïef realistisch en abstract expressionistisch. Toch is er bij alle onderlinge verschillen wel degelijk een constante aan te wijzen. Wat deze kunstenaars met elkaar verbindt, is hun fascinatie voor de ruige natuur van Cornwall, voor de rotsen, de heidevelden en de zee, en hun streven om uitdrukking te geven aan de beleving van dit prehistorische landschap, aan de erkenning van de onlosmakelijke eenheid tussen de mens en zijn omgeving. In plaats van louter beeldmotief, om naar te kijken, werd het landschap in de kunst van St. Ives een fysieke en mentale ruimte om in te bewegen en op te reageren. “I rarely draw what I see – I draw what I feel in my body”, verklaarde Barbara Hepworth in 1966.