Laatste issue

No. 39 Herfst 2025 15,00

In het oog van de storm

Iris van Herpen in de Kunsthal

Artikel
No. 39 •

Iris van Herpen komt naar de Kunsthal Rotterdam met haar betoverende en futuristische ontwerpen die mode overstijgen. Welke toekomst spiegelen ze ons voor?

tekst: Lidewij Edelkoort
Een van de ontwerpen uit Sympoiesis, de ­nieuwste collectie van Iris van ­Herpen, gepresenteerd tijdens de Paris Haute ­Couture week, juli 2025 © Rob Rusling
Fig 1. Een van de ontwerpen uit Sympoiesis, de ­nieuwste collectie van Iris van ­Herpen, gepresenteerd tijdens de Paris Haute ­Couture week, juli 2025 © Rob Rusling

Haar ouders hadden geen betere naam kunnen kiezen; ze is even mysterieus als de kleur en textuur van het oog – de iris. Als het perifere element dat licht filtert en de pupil omringt als een sluitspier, met randen die licht gekreukt zijn als textiel, gevouwen als papier, iriserend als een laser, geconcentreerd als een lens, en ontworpen als een futuristisch materiaal.

Als schoonheid in de ogen van de beschouwer ligt, zouden onze ogen de intrigerende gelijkenis moeten herkennen tussen de bizarre creaties van Iris van Herpen en de innerlijke werking van de iris. Ze versterkt en vergroot kleur en structuur door gebruik te maken van optische illusies. Ze vormt, vouwt en projecteert, leent van het organische om het futuristische en soms zelfs absurdistische te creëren.

De spieren van de iris passen de pupil aan op basis van veranderingen in het licht – een geautomatiseerde beweging die Van Herpen weerspiegelt in Hypnosis, een collectie waarbij haar ontwerpen lijken uit te zetten en samen te trekken bij elke beweging van het lichaam, en elke lichtbron de botsing tussen droom en werkelijkheid oplicht. Deze bewegingen geven perfect de kern van haar couture weer, waarin ze enerzijds de processen wil beheersen en anderzijds technologie uitnodigt om in te grijpen en te transformeren.

Van Herpen laat zich inspireren door kunst voor patronen, architectuur voor volume, en muziek voor geluidsgolven, maar haar grootste inspiratiebron is de natuur en de kleinste deeltjes die kunnen overleven en zich kunnen ontwikkelen. Haar biomorfische kledingstukken geven daarom niet alleen een beeld van wat komen gaat, maar illustreren ook waar we vandaan komen; de oorsprong van het leven.

Lidewij Edelkoort

‘Haar ontwerpen voorspellen de dag van morgen, waarin huid en materie samensmelten tot een geheel en vrouwen veranderen in vogels, engelen en demonen’

Haar visie op de toekomst is vol raadsels en laat zich zien in het bombastische en het ecologische – een hallucinerende hybride van cutting-edge couture. Ze stelt strakke korsetjurken voor die ons het gevoel geven dat we ons kunnen inhouden en onszelf kunnen overstijgen. Ze zal verder gebruikmaken van de nieuwste technologieën, zoals ze in juli liet zien in haar collectie Sympoiesis met een jurk van glow-in-the-dark algen. Aan de grens van de toekomst begrijpt ze de kracht van ambachtelijke versus kunstmatige intelligentie. Haar ontwerpen voorspellen de dag van morgen, waarin huid en materie samensmelten tot een geheel en vrouwen veranderen in vogels, engelen en demonen – tegelijkertijd beperkt en bevrijd. Een betoverende esthetiek die mode overstijgt.

Een van de ontwerpen uit Sympoiesis, de ­nieuwste collectie van Iris van ­Herpen © Rob Rusling
Ontwerpen uit Sympoiesis, de ­nieuwste collectie van Iris van Herpen © Rob Rusling
Fig 3. Ontwerpen uit Sympoiesis, de nieuwste collectie van Iris van ­Herpen © Rob Rusling

Die transcendentale visie op mode is er al sinds haar eerste modeshow in Parijs en bezorgde haar naam en faam. Maar het was koningin Máxima die haar jurk tot leven bracht toen ze de tentoonstelling in Parijs opende. Nooit eerder zagen we iemand haar creatie op zo’n toegankelijke manier belichamen, terwijl ze met een nonchalante glamour uit een auto stapte en de wereld van Van Herpen onmiddellijk werkelijkheid maakte. Ze liet ons begrijpen dat deze wereld onze wereld is, en dat de toekomst nu is.

De tentoonstelling Sculpting the Senses werd voor het eerst samengesteld en georganiseerd door het Musée des Arts Décoratifs in Parijs en trok een recordaantal van ruim 370.000 bezoekers. De Kunsthal in Rotterdam is de volgende bestemming van deze tentoonstelling die kunst, mode, natuur en technologie samenbrengt.

Iris van Herpen: Sculpting the Senses is te zien van 27 september t/m 1 maart 2026 bij Kunsthal Rotterdam. Lees er hier meer over

Recente verhalen