Laatste issue

No. 39 Herfst 2025 15,00

BREAKING #290

Een duizelingwekkend web

Nicole Ex

Column

Nicole Ex

Nicole Ex

Nicole Ex
is schrijver, kunsthistoricus en oprichter van See All This kunstmagazine. Sinds 2020 verschijnt elke woensdag haar column in de BREAKING-de-week-kunstbrief.
Column

Het is wintertijd. Ik loop in het donker van Herengracht naar Kiezersgracht en kijk naar het licht achter de ramen en de heerlijke interieurs die ze ontsluiten. Ik wandel naar de opening van Off Planet Perspective, de tentoonstelling van Joost Elffers (1946) in de Embassy of the Free Mind, en word opgenomen door een roezemoezende mensenmassa.

De pentekeningen die te zien zijn, kregen vorm in 2020, toen de mensheid wereldwijd tot inkeer werd gedwongen. ‘In die fase ontwikkelde mijn tekenpraktijk,’ zegt Elffers, ‘tot een wereld van circulariteit: cirkels, spiralen, sferen en trillingen. Duizenden uren tekenen werd een meditatie op een innerlijke golflengte.’

Het is eigenzinnig werk – je ziet vreemde schepsels met trekken van mensen en abstracte velden van cirkels. Tekeningen die je, voorbij de oppervlakte van het handgeschepte papier meezuigen de diepte in, of de ruimte in van mysterieuze zwarte gaten. Een duister dat wordt veroorzaakt door het ondoordringbare en duizelingwekkende web van getekende lijnen.

Elffers’ werk hangt lekker in deze voorname stijlkamer, die wat opschudding kon gebruiken. Het is de eerste keer dat de Embassy of the Free Mind het 17de-eeuwse bronmateriaal uit hun Bibliotheca Philosophica Hermetica koppelt aan een hedendaagse kunstenaar als Joost Elffers, die overigens al jaren uit deze hermetische bron van kennis put. In het ultrakort: de ‘alles is één’-gedachte.’

Volgens Elffers moeten wij mensen leren kijken met ons hart: ‘Er is niets mis met kijken met de ogen waarmee we vertrouwd zijn, maar die ogen zijn gemaakt om problemen op te lossen: voedsel vinden, een geliefde zoeken, ons lichaam beschermen. Maar het oog waardoor ons hart kijkt, ziet eenheid en voelt genegenheid voor dit universum en alle wezens die daarin bestaan.’

Voor meer columns van Nicole Ex, schrijf je in voor de kunstbrief.

Recente verhalen