BREAKING #270

Zijn hand in haar zachte dij

Nicole Ex

Nicole Ex

Nicole Ex

Nicole Ex
is schrijver, kunsthistoricus en oprichter van See All This kunstmagazine. Sinds 2020 verschijnt elke woensdag haar column in de BREAKING-de-week-kunstbrief.

Kom. Het is 5.15 uur. Je bed uit. Jij en ik gaan naar Black Soil Poems van de Keniaans-Amerikaanse Wangechi Mutu in Galleria Borghese. Een stil vliegveld. Een vlucht over de Alpen. De trein naar al centro en dan bus 83 die dendert door de steile straten: abrikooskleurige gevels, barok marmer, gebroken zuilen, toeterende scooters, Illy-koffiebars, een Emi-pompstation.

Bij elke stop klappen de busdeuren open, komt het geluid van de ruisende fonteinen tot in het gangpad. Rome. Die clash tussen heden en verleden — schaal en grandeur met uitlaatgassen en beroete gevels. Maar in het park van Galleria Borghese ruikt het deze ochtend naar jasmijn. Op het bordes Mutu’s onaardse wezens in brons, kariatiden: poortwachters van een nieuwe orde.

Ik vind een ontmoeting in tijd en ruimte fascinerend: vindt er een versmelting plaats, schuurt het of breekt er iets open? Binnen, in de keizerszaal, hangt Mutu’s zwarthouten kralenketting Prayers (2020) boven Bernini’s Ratto di Proserpina (1622). Een stuk Carrara-marmer dat Pluto verbeeldt, god van de onderwereld, die zich vergrijpt aan de dochter van Ceres, godin van de aarde.

Zaaloverzicht van Galleria Borghese in Rome met Wangechu Mutu’s Prayers en Old Sisters en Bernini’s Pluto en Proserpina | © Galleria Borghese
Fig 1. Zaaloverzicht van Galleria Borghese in Rome met Wangechu Mutu’s Prayers en Old Sisters en Bernini’s Pluto en Proserpina | © Galleria Borghese

De 23-jarige beeldhouwer beitelt de afschuw en het ijdele verweer van de jonge vrouw, en de wil van de gekroonde belager door diens hand diep in haar zachte dij van marmer te drukken. Als student was ik gebiologeerd door het meesterschap, maar aangeraakt door de geest van de tijd, en Mutu’s verwijzing naar de rozenkrans, kantelt mijn perceptie, voel ik smart voor haar lot.

Misschien is die beeldtaal nieuw voor je — die manden met slangen, Afrikaanse godinnen en waternimfen, bloed en vlammen, van hout, aarde, veren, was en brons — maar het kan je niet ontgaan dat haar werk een innerlijke kracht heeft die het uiterlijke machtsvertoon in het hart van de hoogrenaissance evenaart en bevraagt. Goed dat je meeging. Niet te missen, toch? Espressootje?

— Nicole Ex,
hoofdredacteur

Schrijf je in voor de kunstbrief en ontvang elke woensdag een nieuwe BREAKING-de-week-column in je inbox.

Recente verhalen