Word jij ook Vriend van See All This?
1 jaar voor € 54,95,-
Kies je eigen welkomstcadeau!
Taus Makhacheva, Super Taus and Camel Yasha, Dagestan 2014
Een week geleden klikte ik bij toeval op een film over de voor mij onbekende Amerikaanse literatuurwetenschapper en talenwonder Joseph Campbell (1904-1987). Idolaat van verhalen van over de hele wereld, deed hij een oorverdovende ontdekking: hoewel het lijkt of we elkaar een duizelingwekkende hoeveelheid verhalen vertellen, vertellen we er eigenlijk maar één. Dat ene verhaal, die monomythe, noemde hij The Hero’s Journey.
Alice in Wonderland, Harry Potter, The Matrix of Star Wars, ze delen alle één patroon: de hoofdpersoon krijgt een opdracht waardoor het wordt gescheiden van haar normale leefwereld en op pad wordt gestuurd. Tijdens een ongewisse reis waarin ze wordt bijgestaan en verraden, moet ze als ultieme test de draak verslaan. Daarna keert de held naar huis terug met een nieuw inzicht of beloning. Wat de held voor de achterblijvers meeneemt? Een nieuw verhaal. Waardoor een ander de moed vat op reis te gaan.
De boodschap van deze monomythe is: ‘Follow Your Bliss’, Campbells levensmotto. Bliss is in het kort dat wat je niet niet kunt doen. Of dat wat je het liefst doet als tijd en geld geen rol spelen. ‘Volg je hart’ is het zweverige en zoetsappige advies van elke tante, maar als het aankomt op het volgen van je ware weg, dan is die bliss bepaald geen kumbaya. Want er is een verband tussen je diepste passie en grootste angst. En ik kan het weten.
Het oprichten van See All This is mijn Hero’s Journey, een reis die ik zeven jaar geleden begon. Iets wat me door iedereen werd afgeraden, inclusief mijzelf, want voor papier kiezen als medium en voor iets met kunst, is zwemmen in de rode zee, maar ik kon het niet niet doen. Of ik de draak ben tegengekomen? Reken maar. Maar met het uitbrengen van het jubileumnummer ben ik daar dik voor beloond.
Wat we met See All This proberen te doen, is het verbinden van kunst met het leven zelf, door verhalen van helden te vertellen die aanstekelijk genoeg zijn om zelf een avontuurlijke reis te overwegen, groot of klein. Hit the road, Jack.
Nicole Ex
Leonora Carrington, The Giantess (The Guardian of the Egg), 1947, privecollectie, Mexico
In de uitgestrekte polders van de Haarlemmermeer zit Silver Bullet in de hoek van haar hok al vijfentwintig dagen te broeden. ‘Het beestje is van de leg,’ zegt Ries bezorgd, ‘het is hartje winter en zij is broeds. Ik heb haar eieren geschouwd en ze zijn niet bevrucht, ik denk omdat die jonge haan nog moet leren richten.’
Ik heb vaak genoeg een haan op een platgedrukte kip zien zitten – zin om het te doen, krijg je er niet van, eerder zin om kip van haar vermeende ondergang te redden – maar nooit eerder heb ik me afgevraagd hoe dat zit met dat oefenen in richten: ‘Wat?!’ vraag ik licht gefrustreerd, ‘moet daar nou ook al voor worden doorgeleerd?!’
Ries zit niet te wachten op mijn gejeremieer dat alles oefening vraagt en nooit eens iets vanzelf gaat. Ze heeft de windeieren van Silver Bullet aan haar hoofd. Ze had er die nacht zelfs van gedroomd: ze had kuikens geregeld en als een geschenk naar de kribbe gebracht, maar die levendige donsjes waren te groot om Silver Bullet voor de gek te houden. Bullet had haar strak en gepikeerd aangekeken.
‘Kippen hebben van nature een kille blik,’ zeg ik lachend, ‘ze missen mimiek’. Maar noch mijn relativering, noch de weidse, berijpte duinen waar we vanaf het hoogste punt over uitkijken, bevrijden haar van haar bedrukte stemming. Het is tijd om de precaire situatie onder ogen te zien van ei, kriel en reuzin (zie Carringtons Giantess hierboven).
‘Het ei symboliseert moederlijke kracht en kwetsbaarheid, nieuw leven en beschutting,’ staat in het winternummer. En zo is het. Een ei leggen en erop broeden is niet niets. Het is alles. Terwijl we beiden op afstand tegen onze auto geleund staan na te praten, voel ik pijn om Bullets verloren kroost en om de ontregeling van de reuzin, wier moederlijke kracht taant onder de huidige druk.
Liefste moeders, ga er niet teveel bovenop zitten, het komt goed,
Nicole Ex
Cas Oorthuys, Tjalken, 1948, Collectie Nederlands Fotomuseum Rotterdam
Het was een windstille zonovergoten dag aan de rand van het IJsselmeer met schapen op de dijken en zwart-witte steltlopers boven het schitterende wateroppervlak. We hadden twintig kilometer gelopen en zagen de kerktoren van de Van Doniakerk in Makkum al liggen, toen mijn reisgenote vroeg wat ik met deze wandeling voor ogen had: ‘Ik wil de leegte overbruggen,’ zei ik.
Ik had de laatste jaren nauwelijks contact gehad met mijn vriendin die in de verte op het kerkhof lag en die ik tijdens mijn studietijd in Amsterdam had leren kennen. Nu ze me was ontglipt, en ik zo maar haar rouwkaart in mijn handen had gehouden, waaruit bleek dat zij voor haar dood had gekozen, wilde ik enkele dagen in de buurt zijn van haar huis, haar vergezichten, haar Harlingen en haar graf.
Er had te veel maaklust in haar genen gezeten om de notaris te zijn waarop ze was afgestudeerd. De zelfgekozen dood is hopeloos ondoorgrondelijk, maar scheppingsdrift die geen uitweg vindt, of weerklank, kan een meedogenloos zelfdestructieve kracht zijn, dat weet ik wel. Ik had haar aan Claudy Jongstra willen voorstellen, de kunstenaar met een studio niet ver van haar vandaan. ‘Maar nee,’ zei ze, ‘dat komt nog wel eens, niet nu.’
Als ik uiteindelijk op haar graf zit en de dorre bloemetjes uit de vetplanten trek, volg ik de letters van haar naam in hardsteen. Mijn rechtschapen, stugge Friese Nynke met haar onvergetelijke krullen en prachtige lange benen, waarmee ze verhit haar fiets aanjoeg omdat ze altijd te laat van huis vertrok. ‘Tuinstra,’ bespotte ik haar bij aankomst, ‘wat kunnen jou en mij in hemelsnaam die paar minuten schelen?!’
Ben niet te laat,
Nicole Ex
Reacties op Top 3 | Favoriete BREAKING-columns