Muzenkoppels #5 | Jean Tinguely & Niki de Saint Phalle

In aanloop naar het verschijnen van het grote ‘Zomer van de Liefde‘-nummer van See All This, delen we elke dag een klassiek muzenpaar. Vandaag: de kunstenaars Jean Tinguely en Niki de Saint Phalle.

tekst: Daan Heerma van Voss

Naast het Centre Pompidou in Parijs staan ze nog altijd naast elkaar, Niki de Saint Phalle (1930-2002) en Jean Tinguely (1925-1991). En dat terwijl het contrast tussen de tentoongestelde werken niet groter had kunnen zijn. Haar speelse, dynamische beelden van vrouwen en dieren, kleurrijk en onbevangen tegenover zijn schrootkunst, zijn bonkige, industriële constellaties. Meer dan drie decennia werkten ze samen, nadat ze elkaar in 1955 hadden ontmoet, en zij hem vroeg iets te lassen voor een van haar eerste grote beeldhouwwerk.

Niki de Saint Phalle en Jean Tinguely in de tuin van Impasse Ronsin, 1962, foto: Vera Mercer; © Vera Mercer/courtesy °CLAIR Galerie

Hoe het een niet kon bestaan zonder het ander

Tinguely chaperonneerde haar in de internationale kunstwereld, net zolang tot zij feitelijk beroemder was dan hij. Maar ook inhoudelijk vulden ze elkaar aan. De sierlijkheid van haar werk tegenover de robuustheid van het zijne. Kijkend naar de rauwheid van zijn werken, ging zij meer afvalmaterialen en objets trouvés gebruiken. Samen togen ze langs vuilstortplaatsen, en praatten ze over verval en schoonheid, hoe het een niet kon bestaan zonder het ander. In 1961 lanceerde ze haar legendarische Tirs, witte doeken met ampullen met rode verf in het textiel geschoven. Met een pistool of geweer schoot ze de ampullen kapot, de verf spetterde in grillige patronen op het doek.

Laura, Niki de Saint Phalle en Jean Tinguely (photo: Laurent Condominas)

Zij aan zij

De Saint Phalle veranderde de kunst, net zoals Jean Tinguely dat deed, door haar beweeglijker te maken, agressiever, misschien zelfs gewelddadiger. Samen veranderden ze de kunst, zij aan zij. Ze trouwden in 1971, en bleven twintig jaar geliefden. Hun gezamenlijke artistieke hoogtepunt vierden ze in 1982, toen ze in opdracht van de gemeente van Parijs de Stravinsky-fontein maakten, een bonte en kleurrijke constructie die haar fantasie en zijn ordelijkheid perfect in zich verenigde.

Mogen we nog van de muze houden? Lees hier.

Koop See All This magazine #18 ‘Zomer van de Liefde 2020’ hier.

Omslagbeeld: Niki de Saint Phalle en Jean Tinguely (detail), foto: Laurent Condominas