Kunst is de beste achtergrond?!

Terwijl we werkten aan dit lentenummer over portretten, verdween het olieverfportret van mijn moeder, dat op zolder stond, in een gehuurd busje om in Londen boven de bank te worden gehangen. Ik stofte het af en keek nog één keer goed. In de tijd dat ik niet naar haar portret had omgekeken, was ze van mijn moeder in een meisje veranderd – zo jong vond ik haar plotseling, en zo blond, bleek en breekbaar dat ik ineens een dochter in haar zag om wie ik mijn armen wilde heenslaan.

Als klein kind had ik opgekeken naar dit portret uit 1966 van een 28-jarige jonge vrouw. Als tiener vond ik een olieverfportret ouderwets en bovendien haar gekapte haren en blouse gedateerd. Als jonge moeder had ik een gelijke in haar gezien en had haar beeltenis me getroost wanneer ik bij mijn vader op bezoek kwam. Toen ik het portret in 2014 erfde, kwam het in een uithoek terecht. En nu in 2020 geef ik het door aan de volgende generatie. Daar gaat ze, met haar 22-jarige oudste kleinzoon mee, die ze, evenals Londen, nooit heeft gekend. Wat brengt hem ertoe haar mee naar zijn appartement te slepen? Wortels, status, decoratie? En waar en bij wie zal zij ooit eindigen – als een portret zonder bloedlijnen, als fictie of als metafoor?

‘Melancholie is moeilijk te overkomen.’ Dat is het antwoord van fotograaf Anton Corbijn op de vraag: Welk geheim geef je bij deze prijs? Eerder dan een onthulling, komt dit antwoord me voor als een gegeven. Maar als ons kortstondige bestaan voelt als een stromende rivier die uitmondt in de dood, en zo voelt het, dan zijn portretten ankerpunten, een houvast en een verweer tegen alles wat wegebt en wegstroomt. Het zijn letterlijk stills. (Wie weet is Nederlands meest gevierde fotograaf daarom wel fotograaf geworden). 

Wellicht verklaart dit ook de ongebreidelde opmars van de selfie in deze tijd waarin zo veel anders moet en nog meer verdwijnt. Selfies worden steeds vaker binnen de muren van musea gemaakt. Kunst is een ideale achtergrond, grapten we op de redactie. Waarom? Wortels, status, decoratie. Of zoals James Hall verklaart: ‘Door het maken van een selfie in de openbare ruimte, maak je die even tot je persoonlijke plek. Zo kan de selfie tijd en ruimte terugclaimen.’ 

– Nicole Ex, founding editor

Dit is het editorial uit See All This #17, lente 2020. Bestel het nummer hier.
Of word Vriend, krijg 20% korting op je abonnement en op events, en ontvang een welkomstgeschenk naar keuze! Klik hier.