Joost Swarte bij jou aan de muur

Wie denkt aan de tekenkunst van de ‘klare lijn’, denkt meteen aan tekenaar, grafisch ontwerper en architect Joost Swarte. Hij tekende voor Vrij Nederland en Humo, maar ook voor The New Yorker. En wie weet hangt zijn werk binnenkort bij jou aan de muur. Want See All This mag het origineel van zijn werk Hinten Vorn weggeven. Lees hieronder wat je moet doen om er kans op te maken!

Al ruim vier decennia is Joost Swarte (Heemstede, 1947) een van de aanjagers van de Nederlandse strip. Kort na zijn studie industriële vormgeving begint hij te publiceren in avant-gardistische bladen. Zijn faam reikt tot aan de overkant van de Oceaan, waar hij onder andere gaat werken voor The New Yorker. Een bundeling van de ruim honderd illustraties die hij voor dat blad maakte, is op dit moment in de maak. Naast tekenaar, is Swarte ook architect en grafisch ontwerper. In Haarlem ontwierp hij onder andere theater de Toneelschuur.

De klare lijn

‘Als mensen door de Toneelschuur lopen, hoor ik vaak dat ze zich in een tekening van mij wanen,’ vertelt hij. ‘Zowel in mijn architectuur als in mijn strips, probeer ik zo min mogelijk ruis aan te brengen, door een hoop lijntjes weg te laten.’ Die stijl, die hij ooit de ‘klare lijn’ doopte, doet denken aan die van Kuifje-tekenaar Hergé of de atoomstijl uit de jaren 50. Maar de stijl van Swarte is desondanks uniek. Zijn werk nodigt uit tot kijken. In al zijn werk speelt hij met de omgeving en het perspectief. Daarbij gebruikt hij heldere kleurvlakken, strakke contourlijnen en laat hij details achterwege.

‘Zowel in mijn architectuur als in mijn strips probeer ik zo min mogelijk ruis aan te brengen’ – Joost Swarte

‘Ik geef iets aan dat wordt afgemaakt in het hoofd van de lezer. Mijn klare lijn-stijl zit tussen de schilderkunst en het alfabet in. Het draagt een gecodeerde boodschap over die door de fantasie van de kijker wordt afgemaakt. Ik wil niet de realiteit vereenvoudigen; ik bouw mijn eigen vormen met een eenvoudige tekenstijl.’

Hinten Vorn

De prent Hinten Vorn is gemaakt voor een gelegenheidsuitgave op het stripfestival van het Duitse Erlangen. Daar draaide Swarte proef voor een project op de Frankfurter Buchmesse dit najaar, waar Nederland en Vlaanderen in het middelpunt staan. ‘Daar wordt niet alleen de Nederlandstalige literatuur gepromoot, maar ook de strip. Ik richt met een groepje tekenaars een atelier in op de beurs, waar mensen ons kunnen zien werken. We beginnen elke dag met een nieuw vel en bezoekers kunnen ons werk zien vorderen van schets tot eindproduct. We maken elke dag een tijdschriftje in een oplage van 500 exemplaren die daar op de beurs wordt verspreid: Parade.’

Joost Swarte, Hinten Vorn, 2016

Parade wordt ter plekke gemaakt op een Riso print, een soort kruising tussen een ouderwetse stencilmachine en een kopieerapparaat, waarmee twee kleuren tegelijk kunnen worden gedrukt. Deze apparaten zijn op dit moment populair onder jonge stripmakers die op relatief goedkope wijze hun eigen uitgaven op de markt willen brengen. Swarte ontfermt zich graag over de nieuwe generatie stripmakers en grafici. Zo werkt hij aan een nieuw tijdschrift waarin Nederlandse en internationale tekenaars hun werk kunnen publiceren. Het gaat Scratches heten en zal zo’n 120 pagina’s tellen. Het wordt een luxe blad dat eens per jaar verschijnt. ‘Ik heb veel vertrouwen in het métier,’ lacht hij. ‘Het wordt een soort jaarboek van het beste wat er op dit moment te bieden is. Er lopen zo veel talentvolle tekenaars rond die een podium verdienen. Het blad wordt Engelstalig om onze cultuur ook over de grenzen te verspreiden.’

Maak kans op de originele prent Hinten Vorn

De éénpagina-strip Hinten Vorn zie je hierboven staan. Je kunt hem zo opslaan op je computer en voor altijd bewaren. Maar zo’n digitaal plaatje verbleekt bij het originele werk, op papier. Zoals we al beschreven bij een tekening van Arno Kramer, en zoals Nicole Ex vertelde aan Lucas de Man: een plaatje op een beeldscherm kan het echte werk niet evenaren. Wil jij het origineel van Hinten Vorn in bezit krijgen? Je hoeft maar twee dingen te doen: schrijf je in voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief (tenzij je ‘m al ontvangt!) én post hieronder een reactie waarin je vertelt wat het werk van Joost Swarte met jou doet, en waarom je zo graag een origineel wilt zien, voelen, ruiken – horen misschien zelfs wel. Doe dat vóór 15 juli. Joost Swarte en See All This kiezen vervolgens welke reactie ons het meeste heeft geraakt, en die persoon wordt de nieuwe eigenaar van Hinten Vorn. De winnaar maken we 17 juli bekend op onze blog.