‘Alles kan een mens worden ontnomen, behalve één ding: de laatste van de menselijke vrijheden – je houding kiezen onder alle omstandigheden’, schreef de 27-jarige Fjodor Dostojevski (1821-1881) in een brief aan zijn broer, een paar uur nadat hij aan het vuurpeloton was ontsnapt omdat de tsaar op het allerlaatste moment gratie had verleend. Met zijn eigen dood op het netvlies – maar veroordeeld tot vier jaar dwangarbeid in Siberië – noteerde Dostojevski de volgende gedachten:
‘Broer! Ik ben niet moedeloos en heb de moed niet verloren. Het leven is overal, het leven zit in onszelf, niet buiten ons. Er zullen mensen aan mijn zijde zijn. En mens zijn onder de mensen en dat voor altijd blijven, onder welke omstandigheden dan ook, niet moedeloos worden en de moed niet verliezen – daar gaat het om in het leven, dat is zijn taak.’
Als hij in zijn brief terugkijkt op zijn verleden en bedenkt hoeveel tijd er verloren is gegaan aan ‘waanideeën, aan fouten, aan luiheid en aan het onvermogen om te leven’, dan, schrijft hij, ‘trekt mijn hart samen van pijn. Het leven is een geschenk, het leven is geluk, elk moment had een eeuwigheid van geluk kunnen zijn’.
In dit tijdsgewricht waarin het voelt alsof wij als mensheid tegen de muur staan, alsof het einde der tijden nadert, en we ons afvragen wie ons gratie verleent en wie of wat in staat is het tij te keren van deze aarde in ademnood – het land ziek, de boom ziek, het dier, de rivier, de gletsjer en de mens – is onze eigen houding het enige wat ertoe doet en waarmee we het verschil kunnen maken.
Leven is niet buiten ons, het is in ons, zegt Dostojevski, maar vooral trekt het door ons heen, zoals water, wind, vuur en lucht door ons heen bewegen en de sterren en de maan. Wie wezenlijk voor zichzelf zorgt, zorgt voor de aarde. Het geheim is op het niveau van de oplossing te leven, leert spiritueel denker Deepak Chopra. Niet onze frustratie, een gevoel van opoffering en verlies helpen de wereld vooruit, schrijft hij, maar het verspreiden van creativiteit, plezier, vrede en voldoening, die de natuur als vanzelf spiegelt omdat we natuur zijn.
Binnenkort glijdt See All This van de pagina’s af en komen we achter het computerscherm vandaan om ons te vestigen op een fysieke plek. Een nieuw begin op een nieuwe locatie, mooier dan in onze meest overmoedige dromen, waarop we schoonheid en geluk hopen te verspreiden. Een locatie die ons is gegund door @droog aan de Staalstraat in Amsterdam, waar het legendarische Droog Design is gevestigd. Het leven is een geschenk. Het leven is geluk.
Dit is het editorial van het lentenummer van See All This.
Bestel het nummer hier >
Reacties op Het leven is geluk | Editorial #29