Gevierde schatten | Editorial #35

In musea staat wat een samenleving dierbaar is. Op zaal en in de depots wordt een collectie bewaard waarvan we het waard vinden dat die wordt overgedragen aan onze kinderen en kleinkinderen: onze collectief gekoesterde lievelingen en gevierde schatten.

In het dagelijks leven mogen die depots een blinde vlek zijn en statisch voelen, suf en muf, maar als het erop aankomt, het absolute vriespunt nadert en er een clusterbom valt op het Museumplein – zoals het hart van cultuur altijd wel ergens in de wereld wordt uitgerukt – dan besef je plotseling wat daarvan de gevolgen zouden zijn: Het Rijks, Van Gogh en Stedelijk in puin, De Nachtwacht verbrand, de Zonnebloemen verpulverd, de hoogtepunten uit de twintigste eeuw vernield: Malevich, Dumas, De Kooning, Judd en Kusama. Er zou een gat in onze ziel worden geslagen en een oneindig gevoel van leegte ontstaan, een verdwaald zijn zelfs, want cultuur is de bodem onder onze voeten, kunst is even fysiek als mystiek en mentaal.

In het herfstnummer hebben we het over conserveren en restauratie; het wapenen en waarborgen van die fysieke kant. De vraag is hoe we dat het beste doen. Hoe behandelen we die fysieke kern en huid en bewaken we dat mystieke aura? Een vraag waarover ik me begin jaren negentig boog in een periode dat Barnett Newmans Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III (1967-1968) na vijf jaar terugkeerde naar Nederland.

Het tintelende rode kleurveld, dat in 1986 was kapotgesneden, bleek met alkydverf en verfroller te zijn overgeschilderd. De controverse die ontstond, werd breed uitgemeten in de krant. Voor de ‘Barnett Newman-rel’ keken mensen wazig voor zich uit als ik vertelde over restauratie-ethiek, na die tijd sprak iedereen erover mee. Het is tijd voor een update.

— Nicole Ex
hoofdredacteur

See All This #35 verschijnt 27 september.
Bestel het nummer hier >

Headerbeeld: Nicole Ex in De Proeftuin, foto: Anke Riesenkamp