Een cultureel Olympisch team

Filmmaker Daan Gielis is één van de deelnemers aan Hobra 2016: Residência Artística Holanda Brasil, een multi-disciplinaire ‘experience’ rondom kunst en reflectie in Rio de Janeiro. Tijdens het festival worden steeds combinaties van Nederlandse en Braziliaanse kunstenaars gemaakt, die samen nieuwe richtingen ontdekken. In de blog hieronder beschrijft Daan haar ervaringen.

Daan Gielis op Hobra 2016 in Rio de Janeiro.

Stel je voor: je loopt in Rio de Janeiro en ziet je eigen gezicht achter op een stadsbus. Hoe bizar is dat? En dat allemaal omdat ik één van de geluksvogels ben die deel uitmaakt van Hobra: Residencia Artistica Holanda Brasil.

Tien Nederlandse kunstenaars die samenwerken met tien kunstenaars uit Brazilië om samen tot een kunstwerk te komen. Als een cultureel Olympisch team. Verschillende disciplines, inspirerende gesprekken met curatoren, geweldige begeleiding en wonen in Rio de Janeiro. Dat klinkt als een droom. En dat is het ook.

Hoe bijzonder is het om in zo’n bruisende stad projecten te ontwikkelen en te brainstormen met gelijkgezinden. Nooit verwacht dat er zoveel raakvlakken zouden zijn tussen de werkwijze van verschillende disciplines.

Schuren

Maar een creatief proces zou een creatief proces niet zijn als het niet hier en daar zou schuren. Mijn Braziliaanse partner uit de discipline film komt uit Cidade de Deus, een van de grootste favela’s van Rio. Een geweldige filmmaker, maar vooral ook politiek activist. Hij vecht voor de rechten van de arme, zwarte populatie van Rio die leeft onder erbarmelijke omstandigheden. Ik bewonder zijn passie en geestdrift. Maar ik vind het ook lastig om samen met hem een project over dit onderwerp op te zetten. Wie ben ik – een blanke Europese vrouw – om hier een statement over te maken? Dat voelt onoprecht, bijna arrogant. En het staat ver af van het werk dat ik zelf maak. We besluiten afzonderlijk van elkaar een film te gaan maken, wat al een leerproces an sich is.

Naast mijn eigen project vond ik gek genoeg aansluiting bij een duo dat zich bezig houdt met iets dat ik van te voren nooit hadden kunnen bedenken: architectuur. Ze willen een film maken over Pedregulho, een groot sociaal woningbouwproject in Rio dat een rijke en roerige geschiedenis heeft. Als experiment schrijf ik een script vanuit het perspectief van het gebouw, iets wat ik nog nooit eerder heb gedaan, maar het pakt verrassend goed uit. Het script wordt door een voice-over verteld terwijl je beelden van het gebouw ziet. Die beelden hebben we de afgelopen dagen gedraaid. Ik ben benieuwd hoe dat uitpakt.

Ontmoetingen in de taxi

Als eigen project – de korte film ‘UberPOOL Rio’ – film ik ontmoetingen tussen mensen die elkaar niet kennen in een Uberpool (een gedeelde taxi), deels met acteurs, deels met kunstenaars uit de groep. Ontmoetingen die ontroerend zijn, grappig, politiek geladen of juist zonder enige communicatie. Ik regisseer het ook zelf: een nieuwe uitdaging.

En dan is het de laatste zondag: de eindexpositie in de wijk Santa Theresa. Het lijkt wel een scène uit een film van Sorrentino; een mooie oude villa, fantastisch uitgelicht. Honderden gasten lopen door de tuinen, nieuwsgierig en enthousiast. Er is een orakel, een levende fontein en geweldige theatervoorstellingen. Er wordt gezongen en gedanst, naar films en exposities gekeken.

En ik weet nu al, dit ga ik nooit meer vergeten.

Bekijk Hobra 2016 ook op Facebook.

Hobra 2016, eindexpositie in de wijk Santa Theresa. Foto’s: Elisa Mendes