Waarin ligt nou toch het mysterie verscholen van het asperge-schilderijtje van Adriaen Coorte, vraagt Jasper Krabbé zich af. Wellicht in de ‘half in het donker verscholen kopjes die gedwongen hun naaktheid en kwetsbare transparante huid aan ons tonen.’
Hij schilderde niet alleen de mooiste asperges uit de geschiedenis maar deed dat ook nog eens zo sappig dat je de krieltjes, gesmolten boter, peterselie en het gekrummelde eitje er gewoon bij proeft.
Hoe Adriaen Coorte (met die fijne, Oud Hollandsche ae in zijn naam) in 1697 van zo iets ogenschijnlijk eenvoudigs zo iets groots wist te maken, zo intiem en krachtig tegelijk, blijft een raadsel. Zelfs na al die keren dat ik op een kleine bedevaart ging om naar dit kleine paneeltje van slechts 25 bij 20.5 centimeter te kijken.
Elke asperge leunt hier tegen het goddelijk licht dat eerder alleen voorbehouden leek aan iconen, aan Madonna’s met hun stralende kind, wenende Maria’s en uiteraard aan Christus zelf. En in het domein van de schilderkunst baadden ook veel notabelen en gegoede burgerij in dat typisch Hollandsche licht. Maar asperges….?
Waarin het mysterie van dit schilderijtje nou precies verscholen ligt, weet ik niet.
Misschien in het geraffineerde 17e-eeuwse beenderzwart van de achtergrond. Die kleur die uit verkoolde dierlijke beenderen tot pigmentpoeder vermalen werd en met lijnolie tot olieverf gewreven, en die zo de peilloze diepte oproept waarin ons slechts vergetelheid wacht.
Misschien in de sierlijke filamenten van de asperges die als noten op een muziekbalk lijken om te krullen en waarvan elk hoekje het licht zo mooi vangt. Of in de minieme sneetjes en beschadigingen aan het stenen blad dat Coorte zo aandachtig met slechts een enkel haaltje van zijn penseel, marterhaar ongetwijfeld, oproept. Of de half in het donker verscholen kopjes van deze jonge asperges die hun leven onder de aarde achter zich hebben gelaten en door Coorte gedwongen hun naaktheid en kwetsbare transparante huid aan ons tonen.
Misschien in het dubbele koortje (touw, vlas?) dat voorgoed dit bundeltje zo stevig bij elkaar houdt. Of die ene asperge die onder de rest vandaan steekt en een vergankelijk leven symboliseert.
Maar nee.
Het moet die paarse zweem zijn, daar ben ik inmiddels van overtuigd. Dat glorende paars dat net geboren lijkt. Die lichte zweem die over de asperges ligt als grondmist boven de velden.
Na Adriaen Coorte kijk je nooit meer hetzelfde naar asperges. En dienen ze te worden gegeten met gepast ontzag.
Het Rijksmuseum Amsterdam organiseert voor lezers van See All This op zaterdag 20 mei een bijzondere 3-gangen lentelunch met de rondleiding Eten en drinken in de kunst, die ons ook langs het aspergestilleven van Adriaen Coorte zal voeren. Wij mogen twee kaartjes voor de lunch en de rondleiding weggeven. Wil je kans maken? Vertel ons dan hieronder in de reacties wat jouw favoriete aspergekunstwerk is. Maandag 15 mei maken we de winnaar bekend, die mag zelf een +1 kiezen.
Reacties op Die kopjes van jonge asperges
Indrukwekkend monument met een praktische functie :-)