Als kind kreeg Porter eens een kunstboek, zo begon het. In het boek: plaatjes van Matisse, maar ook van Bacon. Kleine Max probeerde Matisse na te tekenen en dat lukte wonderwel. Bacon nadoen bleek onmogelijk. Het was de onmogelijkheid die hem direct aantrok. ‘Mensen kunnen schilderen als Velázquez, als Freud, maar niemand kan schilderen zoals Bacon.’
Als tiener bezocht hij een Bacon-retrospectief in Londen, ronddwalend zag hij voor het eerst die grote, indrukwekkende olieverfdoeken. Wat zag de tiener, dolend in dat museum? ‘Dat we allemaal vlees zijn, dieren, groeiend, zwellend, kapotgescheurd, kapot scheurend, smerig, snauwend, neukend, schreeuwend, bloedend, driftig. Ik zag er waarheid in. Meer waarheid dan in de renaissanceschilderijen die ik gewend was.’
‘Het werk was choquerend, dat is het nog steeds. Niet choquerend als in: immoreel of fout. Maar omdat hij een onaantrekkelijk, woest licht schijnt op onze dierlijke aard. Hij biedt geen complexe intellectuele propositie, eerder een short sharp shock, het is choquerend zoals een klap in je gezicht dat is. En zijn kleurgebruik verbaast me nog steeds, die kleuren zorgen ervoor dat het werk nooit gedateerd wordt. Onze lichamen hebben die kleuren, zijn schilderijen hebben die kleuren.’
Bacons grote obsessie: onze binnenkant. Ons innerlijk, dat aan het zicht wordt onttrokken door ons cosmetische, op te poetsen uiterlijk, door ons broze lichaam en onze papierdunne huid, die kan blaken van gezondheid, terwijl zich daarbinnen, in het verborgene, het echte leven voltrekt. De onzekerheid, de twijfels, de wanhoop, de zelfhaat, de darmen, de rotzooi. Bacon veruiterlijkte het innerlijke. Tot en met zijn atelier aan toe, dat altijd vol met rommel was, het stonk er, stront op de vloer. Porter: ‘The mythology of mess, noem ik dat. Het maakt mij niet uit of het allemaal bedacht was, een staaltje marketing, hij deed het, hij koos ervoor. En in die mess maakte hij perfecte schilderijen, technisch volmaakt, ruw en toch precies, beeldend en nooit plat.’
Lees het hele interview met Max Porter in See All This #26.
Bekijk het nummer hier >
Reacties op Bacons obsessie: de kleur van bloed