Art Rotterdam 2019 – Valeria Napoleones pleidooi

Valeria Napoleone verzamelt alleen kunst van vrouwen. Inmiddels heeft ze een collectie van bijna 400 kunstwerken van 120 vrouwelijke kunstenaars. Gemiddeld meer dan alle musea of galeries waar dan ook ter wereld. Op Art Rotterdam hield ze in een volgepakte zaal een hartstochtelijk pleidooi voor de inclusie van vrouwelijke kunstenaars in de kunstgeschiedenis, tijdens een Q&A die door See All This georganiseerd was. Een paar opmerkelijke citaten van Valeria uit dit gesprek.

Niet zo radicaal als we denken

“Vrouwen zijn altijd op zoveel andere terreinen genegeerd. We verwachten altijd van kunst dat het innovatief, vooruitstrevend en radicaal is. Dat is niet het geval. De grote verrassing komt van de kunstwereld zelf. Het is niet noodzakelijk een plek waar we kunnen experimenteren, waar we nieuwe ideeën vinden en vooruit kunnen blikken, het is zelfs erger dan elders.”

Valeria Napoleon op Art Rotterdam 2019, foto: Sven Signe den Hartogh

Piramide

Ziet zij ook een toename van vrouwelijke kunstenaars in galeries en musea sinds zij kunst van vrouwelijke kunstenaars is gaan verzamelen?

“Ik zie dat het debat zich verplaatst naar de mainstream, net als de aandacht voor het gegeven dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn of zelfs compleet weggepoetst uit de kunstgeschiedenis. Ja, er wordt veel over gepraat. Maar ik denk dat we de reis nog niet begonnen zijn. We zijn er nog lang niet. Er zijn nog steeds zoveel galeries die maar tien procent vrouwen hebben of zelfs nul procent. Het is ongelofelijk. En naarmate je hoger klimt in de piramide die de kunstwereld is, wordt de tegenstand nog groter. De meeste musea hebben directeuren die nog steeds gericht zijn op mannelijke kunstenaars. Naarmate je hogerop komt, nemen de kansen voor vrouwen af. Het is een boy’s club daarbuiten en die zijn niet van plan het privilege dat ze zolang hadden los te laten… Het is een lange reis.”

Valeria Napoleone met kunstenaar Tyna Adebowale op Art Rotterdam 2019

Andere blik

Het gaat Napoleone niet alleen om het toelaten van vrouwelijke kunstenaars in de kunstwereld, maar ook om het vinden van een manier om de kunstgeschiedenis te herschrijven.

“Hoe voeg je het vrouwelijke toe aan de kunstgeschiedenis? En niet alleen maar het bespreken van namen en kunstwerken, maar ook wat het betekent voor een vrouw om kunstenaar te zijn. Wat het betekent om radicaal te zijn. Moet je radicaal zijn om relevant te zijn? Wat het betekent om ambitieus te zijn. Vrouwen hebben andere standpunten over veel dingen en hier is nooit aandacht aan besteed in de kunstgeschiedenis. Hoe kun je dat invoegen, teruggaan en de kunstgeschiedenis herschrijven? De volgende belangrijke stap is om te investeren in het kritisch en analytisch schrijven over vrouwelijke kunstenaars en hun werk. Dat is er nog helemaal niet. Zoveel kunstenaars zijn inmiddels tegen de tachtig of zijn gestorven en er is niets geschreven over wat ze deden. Hun werk is niet besproken.”

(Headerfoto: Op uitnodiging van Nicole Ex, hoofdredacteur See All This (rechts) bezochten Catherine de Zegher (links) en Valeria Napoleone (midden) Art Rotterdam 2019. Foto: Sven Signe den Hartogh)