Andere mensen kijken, Taylor ziet | Henry Taylor

Henry Taylor schildert non-stop, in hoog tempo. De mate­rialen verschillen, zijn inspiratie blijft constant: mensen. Zijn werk maakt onderdeel uit van de tentoonstelling Tell Me Your Story in Kunsthal KAdE. De fenomenale Zadie Smith schrijft zich door Taylors verflagen heen en ontdekt: andere mensen kijken, Taylor ziet.

Nog geen twee maanden na de Presidentiële Inauguratie verscheen op de cover van Art in America een schilderij van Henry Taylor: Cicely and Miles Visit the Obamas (2017). Op het schilderij zijn de Obama’s onzichtbaar, slechts vertegenwoordigd door het huis dat ze onlangs hebben verlaten, terwijl actrice Cicely Tyson en haar geliefde Miles Davis van een oude zwart-witsocietyfoto naar de dik geschilderde groene glorie van het gazon voor het Witte Huis zijn omgezet. Omgezet? Omgetoverd. Het oorspronkelijke paparazzikiekje is uit 1968 van de première van The Heart is a Lonely Hunter, een film waarin Cicely Tyson een bijrol had – meer kon een zwarte actrice in 1968 zelden verwachten – en op de foto speelt ze ook een zekere ondersteunende rol. 

Henry Taylor, Cicely and Miles Visit the Obama’s, 2017, op de cover van Art in America (links) en rechts Cicely Tyson en Miles Davis op de premiere van The Heart is a Lonely Hunter in 1968

Waarom zou iemand als hij hulp of bescherming nodig hebben?

De aard van deze rol is interessant. Haar hand ligt op Davis’ mouw, een gebaar dat het midden houdt tussen solidariteit en bescherming. Haar blik is vastberaden: even trots en krachtig als behoedzaam. Haar rol is niet onderdanig of bescheiden (‘Achter elke succesvolle man staat een…’), noch verborgen of indirect (‘De ware macht achter de troon.’) Nee, haar rol getuigt eerder van een dubbel bewustzijn. Enerzijds heeft haar geliefde dat onaantastbare: de status van een Amerikaans genie – waarom zou Miles Davis iemands hulp of bescherming nodig hebben? Anderzijds is hij een zwarte man in Amerika.

Dezelfde zwarte man die negen jaar eerder in New York door een politieagent is mishandeld voor een dubbele overtreding: hij begeleidde een wit meisje naar een taxi én ‘hij liep niet door’. (Hij stond voor de deur van Birdland waar hij optrad voor Amerikaanse soldaten.) Davis’ naam stond in verlichte letters op de gevel, maar Davis zelf lag languit op de stoep, het bloed ‘liep langs mijn kaki pak’, zou hij zich later herinneren. Als je kunt worden aangevallen voor de deur van je eigen concert, is de kans groot dat in ogenschijnlijk vredige situaties alsnog vernedering of geweld op de loer ligt. We schrijven 1968: je kunt maar beter op je hoede zijn. 

Henry Taylor, See Alice Jump, 2011, Blum & Poe

Godvergeten cool

Maar op je hoede zijn – serieus, beheerst, niemands goedkeuring nodig hebben, bewust zijn van je eigenwaarde en daar ook naar gekleed zijn – is ook cool zijn. Godvergeten cool. Natuurlijk ligt het voor de hand deze omzetting van Miles en Cicely naar de voortuin van de Obama’s te interpreteren als een transhistorische wens die in vervulling gaat. Stel dat deze cool cats die cool cats tegenkwamen?

Maar dit schilderij (conceptueel) bespreken, zoals ik net deed, is voorbijgaan aan het verschil tussen denken in taal en denken in beeld. Taylor denkt voornamelijk in kleuren, vormen en lijnen – hij bezit een ruimtelijke, chromatische genialiteit. Vorm reageert op vorm en het abstracte wordt soms figuratief en andersom, alsof de grens tussen die twee er niet toe doet. 

Henry Taylor (foto: Michael Schmelling)

‘Ik jaag en verzamel’

Wat is Henry Taylor voor schilder? Hij krijgt etiketten opgeplakt die hij zelf goeddeels verwerpt – buitenbeentje, protestschilder, volkskunstenaar, portretschilder. ‘Ik jaag en verzamel, zoiets,’ heeft hij ooit gezegd, ‘ik voel me een soort veelvraat’. Voor zijn werk kiest hij mensen uit – op straat, op een kunstbeurs, bij zijn moeder thuis – die hij weergeeft met verf, elk individu met een eigen vorm. De ene keer vrij waarheidsgetrouw, de andere keer juist niet; soms met aandacht voor de verhouding van ledematen, soms door ze helemaal weg te laten. Deze gevarieerde benadering is een weerspiegeling van zijn leven. 

Taylor schildert non-stop, in hoog tempo. Niet alleen op canvas, maar ook op de muesliverpakkingen, koffers, sigarettenpakjes, flessen, meubilair en kratten. De materialen en stijlen variëren maar de inspiratie blijft constant: mensen. (‘Vooropgesteld, ik hou van mensen,’ zei hij in een interview in het tijdschrift Cultured.) Zijn modellen zijn van allerlei slag – beroemd of berooid, gewoon of gek, rijk of arm – en het werk dat zij inspireren is net zo onvoorspelbaar: dieptrieste gezichten en uitdrukkingsloze maskers; sociaalrealisme en fantasie; het handgemaakte, de readymade, de mixed-mediasculptuur en de ‘happening’ (met rasta’s die wiet roken). Tel daarbij op zijn eclectische ontleningen aan werken van Alice Neel, Basquiat, Degas, Rauschenberg, Matisse, Goya, Whistler, Alex Katz, het kubisme, het constructivisme, Congolees beeldhouwwerk en nog veel meer.

Dit is een fragment uit Zadie Smiths verhaal over Henry Taylor.
Lees het hele artikel in See All This #17.

Headerbeeld: In de studio van Henry Taylor, foto Liz Kuball