I See That I See What You Don’t See

Op weinig plaatsen in de wereld is het zo licht als in Nederland. Dag en nacht. Energie, technologie en datastromen zijn de essentiële brandstoffen geworden voor een 24-uurs productielandschap dat volledig is ingericht op efficiëntie en profijt. Dit rationele landschap lijkt zich weinig aan te trekken van het natuurlijke ritme van dag en nacht, activiteit en rust. Het is ononderbroken in bedrijf waardoor het traditionele onderscheid tussen licht en duisternis er in termen van productiviteit niet meer toe doet. Wie een heldere sterrenhemel wil zien, zal dat vergezicht elders moeten zoeken. De Nederlandse bijdrage aan de XXII Triennale di Milano, bestaand uit een presentatie, een programma in Milaan en Rotterdam en een publicatie, benut de complexe verhouding tussen licht en donker en tussen zien en niet zien als startpunt voor een nader begrip van de tegenstrijdige effecten van die verhouding op mens, aarde en andere organismen. Het project concentreert zich op de alomtegenwoordigheid van het rationele landschap dat zich tegelijkertijd ook betrekkelijk onzichtbaar weet te maken.

In een totaal gecontroleerde, hyperverbonden wereld vervagen de grenzen tussen natuur, ecologie, technologie en cultuur. De Nederlandse bijdrage aan de Triënnale speculeert op de rol van design als een destructieve en mogelijk ook restauratieve kracht. Enerzijds ligt design vaak ten grondslag aan de creatie van problemen; anderzijds verwachten we juist van ontwerpers een bijdrage aan de oplossing. I See That I See What You Don’t See presenteert onderzoeken, films, performances, geluids- en geuromgevingen van (inter)nationale ontwerpers, kunstenaars en onderzoekers. Zij verkennen op onverwachte en genuanceerde wijzen de verschijningsvormen en betekenissen van het (gebrek aan) duister en de relaties die uiteenlopende soorten – van dieren, planten en machines tot de mens – met de duisternis onderhouden. De werken maken duidelijk dat er een verband bestaat tussen wat waarneembaar is – wat we geacht worden te zien – en vormen van onderdrukking, manipulatie en emancipatie.