Art Nouveau in Nederland

Een nieuwe kunst voor een nieuwe en betere samenleving. Dat is waar veel kunstenaars en ontwerpers rond 1900 naar op zoek zijn. Na een eeuw van stijlen die het verleden citeren, ontstaat een nieuwe vormentaal van asymmetrie, gebogen lijnen en organische decoratiemotieven. Nederland neemt in deze artistieke zoektocht een geheel eigen plek in. Art nouveau sprankelt in ons land van vernieuwingsdrift en idealisme, maar er wordt evengoed gezocht naar het authentieke. Met een interdisciplinaire presentatie zet het Gemeentemuseum de toegepaste kunsten uit het fin de siècle in een brede context. Zo maakt de tentoonstelling de dynamiek van die tijd (1884-1914) inzichtelijk, voelbaar én herkenbaar in onze tijd waarin authenticiteit en vakmanschap opnieuw hoog in het vaandel staan.

De vernieuwingsdrift in de kunstwereld rond 1900 valt samen met grote veranderingen in de samenleving. Voor het eerst groeit de bevolking in de steden sneller dan op het platteland. Nieuwe communicatiemiddelen bevorderen de internationaliserende wereld. De eerste voorzichtige stappen naar kiesrechtuitbreidingen zorgen voor de opkomst van emancipatiebewegingen. En dankzij de industrialisering en een groeiende welvaart worden luxe en vermaak bereikbaar voor bredere lagen van de bevolking. In de kunstwereld, met name bij ontwerpers en sierkunstenaars, leiden de veranderingen tot tegenreacties, zoals een (her)waardering van de natuur, het platteland en het ambachtelijke.

Na de succesvolle tentoonstelling Art Deco – Paris, waarin het werk van de Franse couturier Paul Poiret in een brede context werd geplaatst, staat nu de periode voorafgaand aan de art deco centraal. Art Nouveau in Nederland legt de focus op de periode tussen 1884 – 1914 en zoomt in op de ontwikkelingen in ons land. De grote selectie van meer dan 350 werken, waaronder affiches en boekbanden van Jan Toorop, kamerschermen van Jac. van den Bosch, kalenderbladen van Anna Sipkema, verfijnde natuurstudies van Theo Nieuwenhuis, metaalwerk van Jan Eisenloeffel, meubels van Johan Thorn Prikker en complete interieurs van Karel de Bazel en Hendrik Petrus Berlage, biedt een rijk beeld van deze tijd. De insteek van de tentoonstelling is interdisciplinair en duidt de stroming in overkoepelende thema’s als ‘Terug naar de natuur’ en ‘Verlangen naar het Oosten’.