Volgens de Duitse videokunstenaar Julian Rosefeldt is het tegenwoordig een uitstekende tijd voor manifesten. Hij zegt nog net niet dat de kunsten zelfgenoegzaam zijn geworden, maar ze mogen best wel wat meer verantwoordelijkheid nemen en hun plek in de wereld opeisen. In zijn op 13 schermen geprojecteerde multimedia-installatie Manifesto gaat hij met de kunstgeschiedenis in gesprek door tientallen kunstenaarsmanifesten en utopische geschriften te ensceneren in modernistische architectonische monumenten in en rondom Berlijn. Actrice Cate Blanchett duikt in al die minifilmpjes in vermomming op als spreekbuis, maar ook als interpretator en ondervrager. Wat wil de kunst? Wat kan de mens? Later op het jaar is Manifesto ook als filmversie in de bioscopen te zien. In de installatie-versie is het vooral Rosefeldt die de kunstgeschiedenis ondervraagt, en al die hemelbestormende meningen en ideeën met elkaar in gesprek brengt. De filmversie geeft je als toeschouwer meer tijd om de subtiele links tussen locatie en setting te ontdekken, tussen architectuur en acteren. En om al die stellingen aan je eigen denken over, en ervaring van kunst te toetsen.
“Laat je niet misleiden door het kalme uiterlijk van de vulkaan”, zegt kunstenares Fiona Tan (1966) in haar tweede bioscoopfilm Ascent. “Zijn geheimen schuilen diep vanbinnen.” En zo is het ook met de film zelf, die bestaat uit zeshonderd foto’s waarop de Japanse Fuji-berg figureert. Vanuit welke hoek je hem ook bekijkt, van dichtbij of veraf, altijd herkenbaar. Altijd stil en statig. Maar hoe stil die foto’s ook zijn, Tan laat ze in beweging komen door er soms zachtjes met de camera overheen te zweven. Of door ze in een snelle montage achter elkaar te plakken. En ze laat de wolken golven en de zon verblinden en de mist verhullen. Over die foto’s heen vertelt ze een fictief verhaal van een man en een vrouw, een liefdesgeschiedenis en een treurdicht in brieven en gedachten, over reizen, verlies en de intimiteit van de afstand.
Ascent is vanaf 18 mei te zien in de bioscoop en tot 11 juni in Museum De Pont in Tilburg.