BLOG

Pretty Brilliant-dag | PAN Amsterdam 2019

Door Redactie See All This | november, 2019

Een feestelijke afsluiting van het 100-jarig jubileum van het vrouwenkiesrecht beleefden we op de PAN Amsterdam afgelopen dinsdag! Deze Pretty Brilliant-dag, georganiseerd door See All This in samenwerking met TEDxAmsterdamWomen, Harper’s Bazaar en Elle Decoration stond in het teken van vrouwen in de kunst. Lees hier de speech van hoofdredacteur Nicole Ex. Hoe goed gaat het eigenlijk met de vrouwen in de kunst?

Een goed jaar

We zijn aan het einde gekomen het jubileumjaar van 100 jaar vrouwenkiesrecht. In de zomer van 2018 maakte we een speciaal nummer dat de opmaat was naar 2019, en vandaag sluiten we dit jaar feestelijk af. Het mag gezegd: 2019 is een heel goed jaar voor vrouwen in de kunst geworden. Met meer bewustzijn over de achterstand van vrouwelijke kunstenaars. Er is meer ruimte in vaste opstellingen van musea gekomen, zoals bijvoorbeeld in het Stedelijk Museum in Amsterdam, en er zijn tal van interessante tentoonstellingen geprogrammeerd: zoals Femmes Fatales in Kunstmuseum Den Haag, Meesterlijke vrouwen in de kunst in Stedelijk Museum Schiedam, Vrouwen van Museum Gouda, in Museum Gouda, Raquel van Haver en Maria Lassnig in het Stedelijk Museum, Deana Lawson in Huis Marseille, Ceija Stojka in Museum Valkhof, Louise Bourgeois in Museum Voorlinden, en in 2020 Frida Kahlo in het Drents Museum. Je zou dus kunnen zeggen dat het beter dan ooit gaat.

Maria Lassnig, Louise Bourgeois

Is de strijd gestreden?

En misschien is het dan ook wel klaar met die vermoeiende roep om meer zichtbaarheid.
Is de strijd niet gewoon gestreden? Tenslotte:

Vrouwen liggen voor op mannen.
Vrouwen zijn op alle gebieden in de afgelopen decennia in intellectueel en spiritueel opzicht harder gegroeid dan mannen dat deden. Het beweegt zich allemaal naar een belangrijk omslagpunt waarop vrouwen wereldwijd politieke leiders zullen worden en op andere relevante manieren verantwoordelijkheid zullen dragen. We staan op een kantelpunt zegt Time Magazine, die een massale verschuiving voorziet in macht ten gunste van vrouwen. Kijk om je heen op universiteiten waarop meer dan de helft vrouw is. Kijk op kunstacademies, waarop wereldwijd meer dan driekwart van de studenten vrouw is. Wie dit denkt, heeft gelijk. Vrouwen liggen voor op mannen. Voor hen is het wel goed om te weten dat dit voor wat betreft de kunststudenten deze beweging al jaren aan de hand is, maar dat slechts een kwart van die vrouwen een galerie vindt. En dat nog altijd maar slecht 13% doordringt tot binnen de muren van musea.

Women’s work is never done

 

De verdeling tussen de seksen is passé. Het moet niet gaan over gender maar over kwaliteit.
Het is een van de belangrijkste redenen waarom een vrouwenquotum nog altijd op veel kritiek kan rekenen. Want ‘incapabele vrouwen’, ook wel ‘excuustrutten’ genoemd, zouden voor iedereen een belediging zijn. Voor de vrouwen die op eigen kracht die top hebben bereikt, voor mannen die op grond van gender worden afgewezen, voor de instromende vrouwen zelf die niet op grond van hun capaciteiten zijn aangenomen.

Wie dit denkt, heeft gelijk. De verdeling tussen de seksen is passe. Het moet gaan over kwaliteit. Maar voor hen is het wel goed om te beseffen dat kwaliteit nooit eerder een maatgevend criterium is geweest. Er heeft eeuwenlang een quotum bestaan met een eenduidig streefpercentage, namelijk 99% man. Voor hen is het ook goed om te beseffen dat niemand beter kan worden als die op de reservebank zit. Je moet het veld in om te voetballen. Van op de bank zitten krijg je slappe kuiten.

Julie Mehretu

Vrouwen willen zelf niet.
Nederlandse vrouwen zijn ‘verwende deeltijdprinsesjes’, stond nog geen tien dagen geleden in de Volkskrant. Ze vinden het prima in hun comfortzone. Ze ambiëren te weinig. Ze vechten niet voor de top. Wie dit denkt, heeft gelijk. Vrouwen willen niet. Maar voor hen is het wel goed om te beseffen dat een klassieke carrière in een of andere branche wellicht niet de enige manier is om emancipatie in uit te drukken. Want de allermooiste vorm van emancipatie is natuurlijk die van keuzevrijheid – van kiezen voor werk, voor kinderen, of voor onbeperkt liggen in je hangmat.

Valt je iets aan de toon op wanneer het ‘weer eens over die vrouwen gaat’? Valt het je op dat het een toon is van weerstand, hoon en belediging. Beledigend als in: deeltijdprinsesjes, excuustrutten. Denigrerend als in: meisjesstudies, chicklits, macramekunst. Maken mannen zich hier schuldig aan? Zeker. Maar vrouwen net zo goed. Vergis je niet! Het oordeel over vrouwen mag hard zijn, het hardste oordeel waar vrouwen mee te maken krijgen, is het meedogenloze oordeel dat ze over zichzelf vellen. De eeuwenlange minachting ligt in haar cellen opgeslagen en vlamt op bij elke uitdaging die ze aangaat. Op die momenten van onzekerheid oordeelt een vrouw vilein over haar eigen vermogens – en als ze toch bezig is, graag ook over het tekort bij anderen.

Niets bedriegt ons meer dan ons oordeel, zei Leonardo da Vinci al rond 1495.
Wie dit denkt, heeft gelijk. Wie dit denkt, heeft werkelijk gelijk. Niets bedriegt ons meer dan ons oordeel. Elk oordeel staat beweging in de weg. En dus verandering. Laat de 21ste eeuw de eeuw zijn waarin ‘het feminiene’ op waarde wordt geschat. In vrouwen en in mannen. See All This is er met haar initiatief Pretty Brilliant klaar voor.

 

Kunstbijbels

Toen we in 2018 ons zomernummer over ‘99 geniale vrouwen in de kunst’ maakten, met als aanleiding het 100-jarig vrouwenkiesrecht in 2019, zei ik tegen de redactie dat ik de stem van vrouwen wilde vieren. We zouden fantastisch beeldmateriaal laten zien. We zouden laten zien hoe ze hun plek hadden veroverd in een mannenbolwerk. Maar tijdens de productie liepen we tegen een paar oorverdovende feiten aan. Welke het hardst aankwam bij de redactie was deze. We onderzochten het aantal vermelde vrouwen in twee bijbels van de westerse kunstgeschiedenis. Bijbels waaruit elke student vanaf de jaren zestig tot nu zijn kennis heeft gehaald. En weet je hoeveel vrouwen er in de eerste druk van Jansons History of Art stonden? Nul. En hoeveel vrouwen in The Story of Art? Nul. En hoeveel in de gereviseerde versies van 2014. Respectievelijk 26 en 1 van de in het totaal 750 kunstenaars. Motivatie? Gebrek aan talent!

Met één oog dicht

Ik had mijn studie kunstgeschiedenis afgerond met één oog dicht. En was me er niet bewust van geweest. We kijken allemaal naar kunst met één oog dicht. Er ligt een avontuurlijke reis voor ons door deels onontgonnen gebied en wat is er ongelooflijk veel prachtig werk van vrouwelijke kunstenaars. Mijn idee van schoonheid is erdoor verandert, het spectrum wat mijn interesse heeft is verbreed, het heeft mijn idee bijgesteld over wat goed en slecht is, en ik haal persoonlijke levenslessen uit het werk van vrouwen, omdat hun thematiek met het mijne overeenkomt.

Adore a woman

Met Pretty Briliant wil See All This blijvend zichtbaarheid voor vrouwen genereren op beurzen, zoals vandaag, met events en tentoonstellingen. En willen we graag Janson’s History of Art dunnetjes overdoen. En een bijbel maken van 101 vrouwen in de kunst. Daar hebben we jou bij nodig. Help ons mee de vrouwen te vinden die niet in dit boek mogen ontbreken. Hoe? ADORE A WOMAN

Let’s crush all resistance, een heerlijke quote die uit het computerspel Call of Duty komt. Het is our Call of Duty, onze plicht, om de weerstand van ons innerlijke glazen plafond te doorbreken en die buiten ons.  Dus Adore A Woman. Geef haar onvoorwaardelijk alle credits die ze verdient. Steun ons moreel en financieel. Ga naar seeallthis.com/prettybrilliant voor meer informatie. Want onthoud jij bent PRETTY BRILLIANT.

 

 


Steun Pretty Brilliant. Klik hier!

 

Een groepsfoto als feestelijke afsluiting van de Pretty Brilliant-dag op de PAN Amsterdam 2019, foto: Natascha Libbert

Reacties op Pretty Brilliant-dag | PAN Amsterdam 2019

laat een reactie achter

Uw beoordeling