‘Hij stak zelfs een naald in zijn oog’ | Waanzin en betovering van kleur

tekst KASSIA ST CLAIR

In de lente van 1665 begon de dood door de straten van Londen te waren. De uitbraak van de builenpest zou de daaropvolgende anderhalf jaar het leven kosten van een kwart van de bevolking van de stad – zo’n 100.000 mensen. Tijdens de epidemie kwamen de bewoners nauwelijks hun huis uit, de Londenaren die de straat op durfden, liepen met een in rozenwater gedrenkte zakdoek voor hun neus, de blik afgewend als ze langs de deuren van de buren kwamen waar grote rode kruisen op waren geklad.

Iemand die zich ook in huis opsloot, was de tweeëntwintigjarige Isaac Newton. Ter afleiding van de ellende in de stad, of misschien omdat het onderwerp een enorme uitdaging opleverde, richtte hij zich op kleur. Hij hield velletjes bladgoud tussen zijn oog en een kaars om de tinten die ze weerkaatsten te bestuderen. Hij gebruikte prisma’s om de lichtstraal te breken die door een gat in het gordijn van zijn kamer scheen. Hij blies zeepbellen en observeerde opgewonden de kleurvlekken op hun oppervlak. Hij stak zelfs een naald in zijn oog – of liever gezegd, in zijn woorden: ‘tussen mijn oog & het bot zo dicht bij de achterkant van mijn oog als ik kon’.

Het laatste experiment was niet erg nuttig en laat misschien vooral zien dat kleur de kracht heeft om mensen gek te maken. Toch waren veel van Newtons andere bevindingen onthullend. Hij leverde het onomstotelijke bewijs dat wit zonlicht een regenboog aan kleuren bevat, variërend van rood tot violet. Dat maakte de weg vrij voor een totaal nieuw inzicht in kleuren: waar ze vandaan komen en hoe en waarom we ze zien.

Lees het hele artikel in See All This #24 – Colour Fields >