BLOG

De kantoren van Edward Hopper

Door Laurens Collee | augustus, 2016

Flexibele werkplekken, ruime kantoortuinen, thuiswerken en nu en dan even Facebook checken, het staat allemaal ver van de kleine, saaie en statige kantoren die de Amerikaanse schilder Edward Hopper ons laat zien.

Hopper (1882 – 1967) was een realist. Hij schilderde gewone mensen en het leven van alledag. Zijn schilderijen kenmerken zich door een gevoel van eenzaamheid en isolatie. Er zijn geen overduidelijke aanwijzingen die duiden op een groter verhaal en er is geen zichtbaar drama, maar je kunt er niet naar kijken zonder het gevoel te krijgen dat hier meer aan de hand is dan op het eerste gezicht lijkt. Ze laten je speculeren over de scène die op het punt staat zich af te spelen, of dat wat aan het moment van dat we zien vooraf ging. De personages lijken afwezig, alsof ze voor een deel geïsoleerd zijn van de wereld om hen heen. Hoe langer je de taferelen bekijkt, hoe meer zorgen je je maakt, maar er is niets wat je kunt doen.

Office at Night (1940)

Edward Hopper, Office at night (1940) Walker Art Centre Minneapolis, Verenigde Staten

Edward Hopper, Office at night (1940) Walker Art Centre Minneapolis, Verenigde Staten

Het is niet zozeer het hoge perspectief. Ook niet de combinatie van lichtinval van buiten, de groene bureaulamp en een voor ons onzichtbare lamp aan het plafond. Ook niet de tocht van open raam en deur die een vel papier van het bureau heeft geblazen, terwijl een ander stapeltje veilig onder een zware telefoon ligt. Het is de secretaresse die de meeste vragen oproept. Haar strakke, blauwe jurk, haar make-up, haar starende blik… Had ze op dit tijdstip liever ergens anders geweest? Hoe laat mag ze eindelijk weg? Of speelt er wellicht meer dan een puur zakelijke relatie tussen de vrouw en de schijnbaar geconcentreerd lezende man? Misschien heeft ze hem net iets gevraagd of staat ze op het punt iets te vragen, maar het zwijgen van beiden is voelbaar voor de kijker.

Office in a Small City (1953)

Edward Hopper, Office in a small city (1953) The Metropolitan Museum, Verenigde Staten

Edward Hopper, Office in a small city (1953) The Metropolitan Museum, Verenigde Staten

Ondanks ruimte voor minimaal twee zien we maar één figuur. De stoel naast hem is leeg, licht achteroverleunend staart hij door het grote raam naar buiten. In gedachten verzonken, niet met zijn hoofd bij de papieren op zijn bureau. Wat hij voor ogen heeft is onbereikbaar, zoals hij zelf onbereikbaar is voor ons kijkers. Ongetwijfeld herkenbaar voor de moderne creatieve freelancer; vol goede moed de mouwen opgestroopt, maar de uren verstrijken en de inspiratie blijft uit.

De saaie anonimiteit van de personen in Hoppers schilderijen staat haaks op onze verheerlijking van het individu en romantische ideeën van zelfontplooiing. We proberen de dagelijkse sleur van het kantoor de kop in te drukken met tafelvoetbal in de kantine, yogaruimtes, luxe koffieapparaten, zitzakken en inspirerende achtergrondmuziek. Maar ook al doe je je dagelijkse werk doorgaans met plezier en heb je de leukste kantoorgenoten die je je kunt bedenken, je hebt vast wel eens van achter je bureau uit het raam gestaard en jezelf, net als de personen in de kantoren van Hopper, afgevraagd: wie ben ik en wat doe ik eigenlijk hier?

Een groot deel van Hoppers werk hangt in New York, in het Whitney Museum of American Art en in het Museum of Modern Art. Deze documentaire geeft een mooi inkijkje in wie Hopper was en wie door hem geïnspireerd raakten. In dit boek staan prachtige foto’s van Hoppers schilderijen met een intensieve verkenning van de psychologie achter zijn werk.

Reacties op De kantoren van Edward Hopper

Loek de Git
t.a.v. Dhr. Laurens Collee
Vraag: is er een Nederlandse Hopper-expert die in staat is echt van namaak te onderscheiden?
bram
Er staat m.i. een heldere zin in dit stukje om het werk van Hopper te typeren: wie ben ik en wat doe ik eigenlijk hier? De rest is aanloop.
Het antwoord op die vraag geeft Hopper eigenlijk ook: wie ik ben doet er niet toe en ik zit hier omdat het moet (ik niet anders kan, enz.). Kortom, zijn thema is de vervreemding of de verontmenselijking gepaard gaande met de rolvervulling die de hedendaagse samenleving van een volwassen individu vereist.
Jacqueline Ruijs
Mooie interessante toelichting.
laat een reactie achter

Uw beoordeling